Şubat 2024 Türkiye’de Sanatsal İfade Özgürlüğü Raporu

0
215
  • Şubat 2024 Raporu | Türkçe
  • February 2024 Report | English

 TÜRKİYE’DE SANATSAL İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ ŞUBAT 2024 RAPORU

Türkiye’de sanatsal ifade özgürlüğü gündemi, 2024’ün Şubat ayında da oldukça yoğundu. Ön plana çıkan başlıklar sansür/otosansür ve etkinlik iptalleri olurken sanat birliklerinin verdikleri mücadeleler de artarak devam etti.

Şubat ayında Kürtçe oyun Qral û Travîs’in Ağrı, Antep, Adana ve İstanbul’da gösterimi yasaklanırken İstanbul’daki yasak sonrası Ahmet Hakan’ın yazdığı bir gazete yazısıyla oyun, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın radarına girdi ve oyun yeniden sahnelenmeye başlandı. Diğer yandan sansür gündeminde RTÜK müdahaleleri devam ediyor. Henüz yayına girmeyen ancak sosyal medyada tanıtım filmleri yayımlanan Aşk Adası adlı programla ilgili “rahatsızlığını” dile getiren ve soruşturma başlatan RTÜK, komedi programı Güldür Güldür Şov’daki bir skeç için de inceleme başlattı ve skeç, program yapımcıları tarafından kaldırıldı.

Şubat ayında SÖZ Platformu olarak etkinlik iptallerine dair 7 haber yayımladık. Ankara Valiliği’nin, film gösterimleri de içeren Kuir Fest’i gerekçesiz iptal etmesi; Bandırma Belediye Başkanı’nın, Kadın Oyunları Festivali’ni gerekçesiz iptal etmesi; Kanun Hükmü belgeseline gösterim izni verilmemesi; Metin-Kemal Kahraman’ın konserlerinin gerekçesiz iptali bu haberlerden bazılarıydı. Ayrıca özel okullarda “milli ve kültürel değerlere aykırı” etkinliklerin yasaklanması da önemli tartışma başlıklarından biri oldu.

Sanatsal ifade özgürlüğüne dair olumlu hukuksal gelişmeler, kurgusunu yaptığı belgesel nedeniyle yargılanan Erhan Örs’ün beraat etmesi ve Yargıtay’ın, gazeteci ressam Zehra Doğan’a yönelik davada mahkemenin delillerin değerlendirilmesinde yanılgıya düştüğü kararını vermesi oldu. Ayrıca oyuncu Farah Zeynep Abdullah’a, Musa Orhan’a hakaretten ikinci ceza verildi.

Şubat ayında sinema filmlerine yönelik telif hakkı tartışmaları da gündemdeydi. Cem Karaca’nın eşi İklim Karaca’nın, Karaca’nın hayatını anlatan filmin yayından kaldırılması için mahkemenin tespit ettiği bedeli ödeyerek filmi yayından kaldırması ve Gülten Kaya’nın, Ahmet Kaya’nın hayatını anlatan film için dava açması, bu ayın telif hakkı gündemine oturdu.

Tüm bu gelişmelerin yanı sıra sanat birlikleri de aktif çalışmalarına devam etti. İstanbul Şehir Tiyatroları’nın düzenlediği “100 Yıllık Ayna” adlı çalıştayda tiyatroya ait müstakil yasa talep edilirken Müzik-Sen de müzisyenlerin sosyal güvenlik hakkı için yasa önerisi yaptı. Yayınevi Emekçileri Platformu, “Sigortasızlığa, mobbinge, keyfi ücretlendirmelere karşı gelin Yayınevi Emekçileri Platformu’nda bir araya gelelim!” çağrısında bulundu.

SANSÜR, OTOSANSÜR VE YASAKLAR

  • Kürtçe Oyun Qral û Travîs’in Yasağı Kalktı, Turne Devam Ediyor

Ağrı, Antep, İstanbul ve Adana’da gösterimine izin verilmeyen oyunun yasağı kalktı. Turne İstanbul, Siirt ve Diyarbakır ile devam edecek.

Şano Ar tarafından Kürtçeye çevrilen ve oyuncu Deniz Özer ile Bahoz Özsunar’ın oynadığı “Qral û Travîs” (Kral ve Travis), turnesi devam ederken gerekçe gösterilmeden 23 Ocak’ta Ağrı’da, 10 Şubat’ta Antep’te, 16 Şubat’ta İstanbul’da, 18 Şubat’ta ise Adana’da yasaklanmıştı.

“Qral û Travîs”in Şişli Kaymakamlığı tarafından yasaklanması sonrası Hürriyet yazarı Ahmet Hakan, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın devreye girerek oyun hakkındaki yasağı kaldırdığını yazmıştı.

Ahmet Hakan yazınca

Hürriyet gazetesinin yayın yöneteni Ahmet Hakan 18 Şubat 2024 tarihli “Kürtçe Tiyatro Yasaklanamaz” köşe yazısında, “Devletin Kürtçe televizyon yayıncılığı yaptığı bir ülkede bu yasak çok saçma” diyerek “Qral û Travîs”in yasaklanmasını eleştirmişti. Ahmet Hakan bir gün sonra “Ali Yerlikaya Kürtçe Tiyatro Yasağını Yasakladı” başlığıyla yayınladığı yazısında İçişleri Bakanlığı’ndan telefon aldığını ve bakan Ali Yerlikaya’nın “Böyle yasak olmaz” dediğinin kendisine aktarıldığını belirtmişti.

Ahmet Hakan’ın yazısından bir gün sonra yasağın kalkması sonrasında Adana’daki 20 Şubat tarihli gösteri için engel çıkarılmadı. Oyun 21 Şubat’ta İzmir’de, 22 Şubat’ta ise Ankara’da sahnelendi.

https://www.reportare.com/soz/haber/kurtce-oyun-qral-u-travisin-yasagi-kalkti-turne-devam-ediyor/

  • Aşk Adası’nın Fragmanı RTÜK’ü Rahatsız Etti

RTÜK, daha ilk bölümü ekrana gelmeyen ancak sosyal medya platformalarından fragmanı yayınlanan “Aşk Adası” isimli yapımla ilgili inceleme yapıldığını duyurdu. 

Saba Tümer’in sunuculuğunu üstlendiği Aşk Adası’ndan ilk fragman yayımlandı. Henüz yayınlanmaya başlamayan program, RTÜK’ü harekete geçidi.

RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, sosyal medyadan yaptığı paylaşımda “Toplumsal ve kültürel değerlerimizle bağdaşmayan hiçbir yapıma müsaade etmeyen RTÜK’ün konuyu yakından takip ettiğinin bilinmesini önemle kamuoyuna arz ederiz” dedi.

https://www.reportare.com/soz/haber/ask-adasinin-fragmani-rtuku-rahatsiz-etti/

  • Güldür Güldür Show, RTÜK’ün İnceleme Başlattığı Skeci Yayından Kaldırdı

RTÜK inceleme başlattığı Güldür Güldür Show’dan yapılan açıklamada, skeçteki ifadelerin bağlamından koparıldığını belirterek skeci yayından kaldırdıkları duyuruldu.

https://www.reportare.com/soz/haber/guldur-guldur-show-rtukun-inceleme-baslattigi-skeci-yayindan-kaldirdi/

  • Ali Sunal, RTÜK İncelemesi Başlatılan Güldür Güldür Show İçin Açıklama Yaptı

Ali Sunal, Güldür Güldür Show’daki tepki çeken gazi skeciyle ilgili, “Yanlışı anlatmadan doğruyu gösteremeyiz ama bu yanlış bizim doğrumuz gibi yansıtılınca tabii iş üzücü bir hale geldi” dedi.

Show TV’nin eğlence programı Güldür Güldür Show’da yayınlanan bir skeçte, gazilere ithafen kullanılan “Kurşun yemek seni ayrıcalıklı yapmaz” sözleri sosyal medyada tepki çekti. Ali Sunal, tepkilerin ardından açıklama yaptı.

Ali Sunal açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Doğruyu anlatacağız ama doğruyu anlatmak için önce yanlışı göstermemiz lazım. Bugüne kadar Güldür Güldür Show her zaman haklının, doğrunun yanında oldu, haklıyı doğruyu savundu buna böyle de devam edecek. Sosyal medyada gündem olduk, skeçte anlattığımız bir yanlış, bizim doğrumuz gibi kabul edilince iş gündeme düştü ve konu tartışmaya açıldı.

“Yanlışı anlatmadan doğruyu gösteremeyiz ama bu yanlış bizim doğrumuz gibi yansıtılınca tabii iş üzücü bir hale geldi. Bizi asıl kahreden gazilerimizin karşısına bu gündemle çıkmak… Bu ekipten kimse bir gaziye saygısızlık etmeyi bırakın düşünemeyiz bile efendim. Böyle bir konuyla gazilerimizin karşısında olduğumuz için hepsinden özür diliyoruz.”

https://www.reportare.com/soz/haber/ali-sunal-rtuk-incelemesi-baslatilan-guldur-guldur-show-icin-aciklama-yapti/

  • Mine Kırıkkanat – Elif Şafak İntihal Tartışmasına Bilirkişi de Dâhil Oldu

Zeynep Uysal’ın Bit Palas ile Sinek Sarayı eserleri arasında intihal olup olmadığına yönelik değerlendirme yazısı sonrası, mahkemenin atadığı bilirkişiden yanıt geldi.

Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi Zeynep Uysal, Mine Kırıkkanat’ın, Elif Şafak’a açtığı ve ilk derece mahkemesinde lehine sonuçlanan intihal davası hakkında yazdığı yazı sonrası bilirkişiden e-posta yanıtı aldı.

Gazeteci Mine Kırıkkanat, yazar Elif Şafak’a “Bit Palas” romanında kendi romanı “Sinek Sarayı”ndan intihal yaptığı iddiasıyla 2021 yılında açtığı davayı 24 Ocak 2024 günü kazanmıştı. Mahkemenin atadığı bilirkişinin raporu, edebiyat çevrelerinde tartışmaya neden olmuştu.

Zeynep Uysal, ArtıGerçek’te yayınlanan yazısına şu girişi yaparak, Gazete Oksijen’in kısaltarak yayınladığı yazısını ve yazıya mahkemenin davaya bilirkişi olarak atadığı Hasan Şimşek’in yolladığı e-posta yanıtını hiçbir düzelti yapmadan yayınladı:

“Geçtiğimiz haftalarda Mine Kırıkkanat ve Elif Şafak romanları üzerinden yürüyen intihal davasına ilişkin birçok metin yazıldı, görüş verildi. Oksijen Gazetesi’nin talebiyle konuya dair ilettiğim değerlendirmenin çok kısa bir bölümü hafta sonu gazetede yayımlandı. Yayının hemen ardından bilirkişilerden birinden bir e-posta mesajı aldım. Bilirkişi, ertesi gün aynı mesajı “düzeltilmiş” ibaresiyle yeniden yolladı. Aşağıya Oksijen Gazetesi’ne ilettiğim değerlendirmenin tam metnini ve bilirkişi tarafından bana yazılan e-postayı hiçbir düzelti yapmadan, yorumsuz olarak ekliyorum: (…)”

https://www.reportare.com/soz/haber/mine-kirikkanat-elif-safak-intihal-tartismasina-bilirkisi-de-dahil-oldu/

  • Kültür Bakanına Kürtçe Oyun Qral û Travîs’in Yasaklanması Soruldu

EMEP Antep Milletvekili Sevda Karaca, Kürtçe tiyatro oyununun yasaklanmasının gerekçesini Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a sordu.

Batman’da Kürt tiyatrocular tarafından geçtiğimiz yıl kurulan Şano Ar’ın sahnelediği “Qral û Travîs”in (Kral ve Travis) Antep’te yasaklanması Meclis gündemine taşındı. Emek Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Antep Milletvekili Sevda Karaca, oyunun Zeugma Müzesi Kültür Merkezi’nde 11 Şubat 2024 tarihli gösteriminin müze yönetimi tarafından engellenmesini Turizm ve Kültür Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a sordu.

Şano Ar tarafından sahnelenen oyunun 17 Ocak 2023’te Patnos Belediyesi Kültür ve Sanat Merkezi’nde sahnelenmesinin de engellendiğini hatırlatan Sevda Karaca, Bakan Ersoy’un yanıtlaması için şu soruları sordu:

– Bakanlığınıza bağlı bir kültür sanat merkezinde sahnelenecek olan “Qral u Travis” oyunun iptal edilmesinin nedeni nedir? Bu iptal emri Bakanlığınız tarafından mı verilmiştir? Bakanlığınız bu konuda bilgi sahibi midir?

– Sahnelenmesi Ağrı ve Antep olmak üzere iki kere iptal edilen oyunun iptal edilen yerlerde gösterilmesi için Bakanlığınız ne tür adımlar atacaktır?

Son dört yılda kaç Kürtçe oyun yasaklandı?

– 2020-2024 yılları arasında Türkiye genelinde Kürtçe olup iptal edilen ya da yasaklanan tiyatro oyunu, film gösterimi ve konser sayısı kaçtır?

– Bakanlığınızın destek sunduğu yahut bizzat üstlendiği; Kürtçe kültür-sanat etkinliği yahut kültürel üretim projesi var mıdır?

– Bakanlığınız Kürtçe dışındaki dillerdeki kültür-sanat üretimleri için yasaklama yahut iptal kararları söz konusu olmakta mıdır?

– Kürt ulusunun anadillerinde kültür-sanata erişebilmelerini sağlamak ve kolaylaştırmak için ne tür çalışmalarınız bulunmaktadır?

– Kürt sanatçıların maruz kaldığı ayrımcılığın ortadan kaldırılması için nasıl çalışmalarınız bulunmaktadır?”

https://www.reportare.com/soz/haber/kultur-bakanina-kurtce-oyun-qral-u-travisin-yasaklanmasi-soruldu/

  • Manga Yayını Yapan Jiangzaitoon Sitesine Üçüncü Kez Engel

Manga kültürüne dair içerikler üretip Türkçe çizgi romanlar yayımlayan manga ve webtoon çeviri ekibi Jiangzaitoon’un internet sitesi üçüncü kez erişime engellendi.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, manga ve webtoon çeviri ekibi Jiangzaitoon’un internet sitesine (http://jiangzaitoon.cc) erişim engeli getirildi.

Erişim engeli haberini Free Web Turkey sosyal medya hesabından duyurdu.

https://www.reportare.com/soz/haber/manga-yayini-yapan-jiangzaitoon-sitesine-ucuncu-kez-engel/

HEDEF GÖSTERME

  • MHP Lideri Bahçeli, İnci Taneleri Dizisini Hedef Gösterdi

Bahçeliye göre Dilber karakteriyle Türkiye’nin uzaya astronot gönderme başarısına komplo kuruluyor.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 31 Mart yerel seçimleri için Manisa’da düzenlediği mitingde, Kanal D’de gösterilen İnci Taneleri adlı diziyi eleştirip hedef gösterdi.

Bahçeli’ye göre, İnci Taneleri’ndeki Dilber karakteri, Axiom Space şirketinin Axiom Mission 3 görevi 19 Ocak 2024 tarihinde katılarak uzaya çıkan ilk Türk astronot olan Alper Gezeravcı’nın “başarısı”na gölge düşürmeyi amaçlıyor.

“Alper Gezeravcı kardeşimizin uzaya gittiği şu dönemde bir dizi vasıtasıyla Dilber karakterinin servis edilmesi de bir başka örtülemez çelişki ve zamanlama itibariyle manidar bir komplo emaresi taşımaktadır.”

https://www.reportare.com/soz/haber/mhp-lideri-bahceli-inci-taneleri-dizisini-hedef-gosterdi/

ETKİNLİK İPTALLERİ

  • Ankara Valiliği Kuirfest’i Yasakladı

Olağanüstü hal döneminde şehirdeki LGBTİ+ etkinliklerini süresiz yasaklayan, yasak kararı iki kere mahkeme kararıyla kaldırılan Ankara Valiliği, 12. Pembe Hayat Kuirfest’i yasakladı.

Bu sene “Ankara’ya dönüş” temasıyla yapılmak istenen Pembe Hayat Kuirfest’e yasak geldi. Ankara Valiliği, 23-25 Şubat 2024 tarihleri arasında yapılacak film gösterimi ve etkinlikleri yasakladığını, etkinlik mekanlarına tebliğ etti.

Kaos GL’in haberine göre 22 Şubat 2024 tarihinde festivalin yapılacağı mekanlara tebliğ edilen yasak kararında Valilik, “kamu düzeninin, genel sağlığın ve genel ahlakın, başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla” etkinliklerin yasaklandığını duyurdu.

Valilik, Kuirfest’i kimin organize ettiğini karıştırdı

Valilikten tebliğ edilen yasak kararında, 12 yıldır Pembe Hayat’ın organize ettiği Kuirfest’in “Kaos GL vb. gruplar tarafından” düzenlediği iddia edildi. Valilik mekanlara tebliğ ettiği yazıda ayrıca “LGBT-LGBTİ vb. konular ile ilgili olarak sergi, basın açıklaması, sinevizyon, sinema, tiyatro, panel, söyleşi vb. etkinliklerin” yasaklandığını yazdı.

https://www.reportare.com/soz/haber/ankara-valiligi-kuirfesti-yasakladi/

  • Metin ve Kemal Kahraman’ın Dünya Anadili Günü Konseri Yasaklandı

Metin ve Kemal Kahraman konserini iptal eden Bingöl valiliği, DEM Partili milletvekillerine gerekçe sunamadı.

Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Bingöl Şubesi tarafından organize edilen Metin ve Kemal Kahraman’ın konseri, Bingöl Valiliği ve İl Emniyet Müdürlüğünce iptal edildi.

Konsere iki saat kala iptal edilen konsere ilişkin sanatçılar, sosyal medya hesaplarından, “Bugün yapılması planlanan Bingöl konseri, il emniyet müdürlüğü tarafından iptal edilmiştir. Tüm dinleyicilerimizden özür dileriz” açıklaması yaptı.

https://www.reportare.com/soz/haber/metin-ve-kemal-kahramanin-dunya-anadili-gunu-konseri-yasaklandi/

  • Kanun Hükmü Belgeseline Gösterim Engeli

Altın Portakal Film Festivali’nde siyasi baskı nedeniyle sansürlenen Kanun Hükmü belgeseli için yapılan eser tescil başvurusuna olumsuz yanıt verildi.

  1. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde sansüre uğrayan “Kanun Hükmü” belgeseline ticari dolaşım ve gösterim izni verilmedi.

Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile işlerinden edilen iki kamu görevlisinin hak arama mücadelesini anlatan  Nejla Demirci’nin yönettiği belgesel, 22 Eylül 2023 günü 60. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin Ulusal Belgesel Yarışma Seçkisinden kaldırılmıştı. Festival jüri üyelerinin, festivale film veren yönetmenlerin ve kamuoyunun baskısıyla, festival yönetimi 28 Eylül günü belgeseli yeniden programa aldığını duyurmuştu. Bunun üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı Altın Portakal Film Festivali’ne verdiği desteği kaldırdığını açıklamıştı. Bakanlığın bu baskısına boyu eğen festival yönetimi, belgeseli yeniden sansürlemişti. Kanun Hükmü’nün sansürlenmesi Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin 60’ıncısının yapılamamasına neden olmuştu.

https://www.reportare.com/soz/haber/kanun-hukmu-belgeseline-gosterim-engeli/

  • Özel Okullarda “Milli ve Kültürel Değerlere Aykırı” Etkinlikler Yasaklandı

Yeni yönetmelikle “milli ve kültürel değerlere aykırı”, “öğrencilerin psikososyal gelişimlerine katkı sağlayamayacak etkinliklerin” yapılamayacağı hüküm altına alındı

Milli Eğitim Bakanlığı ‘Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’, Resmi Gazete’de yayımlandı. Yeni yönetmeliğe göre, ortaokul öğrencilerinin ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlerle birlikte akademik gelişimlerine yönelik çalışmaların yapılacağı “sosyal etkinlik ve gelişim merkezi” adıyla yeni bir kurum türü tanımlandı.

Yeni düzenlemeyle ayrıca Türk programı uygulayanlar hariç olmak üzere milletlerarası özel öğretim kurumlarının uyguladıkları öğretim programları ve bu programların uygulanmasında kullandıkları her türlü öğretim materyalinin Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından onaylanması gerekecek.

https://www.reportare.com/soz/haber/ozel-okullarda-milli-ve-kulturel-degerlere-aykiri-etkinlikler-yasaklandi/

  • Qral û Travîs, Antep ve Ağrı’dan Sonra İstanbul’da da Yasaklandı

Şano Ar tarafından Kürtçeye çevrilen, Antep ve Ağrı’da sahnelenmesi engellenen “Qral û Travîs” (Kral ve Travis) oyunu, İstanbul’da da engellendi.

Tiyatrocu Deniz Özer ve Bahoz Özsunar’ın sahneye koyduğu oyunun, 16 Şubat’ta (yarın) İstanbul Şişli Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi’nde sahnelenmesi bekleniyordu. 24 Aralık 2023’te oynanan oyun bu kez yasaklandı.

Cemil Candaş Kültür Merkezi’nde hazırlıklarını sürdüren tiyatro ekibine oyunun oynanmayacağı iletildi. Bilet satışlarının yapıldığı oyunun engellenmesine ilişkin herhangi bir gerekçe söylenmedi.

https://www.reportare.com/soz/haber/qral-u-travis-antep-ve-agridan-sonra-istanbulda-da-yasaklandi/

  • Bandırma Belediye Başkanı Aday Gösterilmedi, Festivali İptal Etti

Avrupa’nın kadın temalı tek tiyatro festivali olan Kadın Oyunları Festivali’nin Bandırma ayağı iptal edildi.

Kadın Oyunları Festivali’nin Bandırma ayağı, tekrar aday gösterilmeyen Bandırma Belediye Başkanı Tolga Tosun tarafından hiçbir gerekçe gösterilmeyerek festivale 15 gün kala iptal edildi.

https://www.reportare.com/soz/haber/bandirma-belediye-baskani-aday-gosterilmedi-festivali-iptal-etti/

  • Kürtçe Oyun Qral û Travîs Antep’te Yasak

Sam Bobrick’in “Travis Pine” (A Man of the People) oyunun Kürtçe uyarlaması “Qral û Travîs” Antep’te yasaklandı.

Batman’da Kürt tiyatrocular tarafından geçtiğimiz yıl kasım ayında kurulan Şano Ar, Kürtçeye çevirdikleri “Qral û Travîs” (Kral ve Travis) oyunu Antep’te yasaklandı.

Deniz Özer ve Bahoz Özsunar tarafından oynanan oyunun turnesi kapsamında 11 Şubat 2024 günü Zeugma Müzesi Kültür Merkezi’nde gösterimi vardı. Biletlerin bir ay önce satıldığı oyunun oynanmasına bir gün kala yasaklandı. Kürt oyuncular, gerekçe gösterilmeden oyunun yasaklanmasına tepki gösterdi.

Açıklama yapan Şano Ar, “Oyunun yasaklanması içeriği ve bizimle ilgili olmadığı bilinmesi gerekiyor. Yasaklanma gerekçesi, oyunun dili Kürtçe olması. Bunu kabul etmiyoruz, kabul etmeyeceğiz de.”

https://www.reportare.com/soz/haber/kurtce-oyun-qral-u-travis-antepte-yasak/

HUKUKSAL ENGELLER

  • Kurgusunu Yaptığı Belgesel Nedeniyle Yargılanan Erhan Örs Beraat Etti

Göç İzleme Derneği (GÖÇİZDER) davası kapsamında yargılanan kurgucu Erhan Örs, “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davada beraat etti.

Kurgucular Dayanışması, kurgucu Erhan Örs’ün yargılandığı Göç İzleme Derneği (GÖÇİZDER) davasında beraat ettiğini duyurdu.

Dayanışmadan yapılan açıklamada Erhan Örs’ün kurgusunu yapmış olduğu bir belgesel gerekçe gösterilerek 3 Haziran 2022 tarihinde gözaltına alınıp tutuklandığı ve yedi ay boyunca hapiste tutulduğu hatırlatıldı.

https://www.reportare.com/soz/haber/kurgusunu-yaptigi-belgesel-nedeniyle-yargilanan-erhan-ors-beraat-etti/

  • Farah Zeynep Abdullah hakkında Musa Orhan’a hakaretten ikinci ceza

Farah Zeynep Abdullah’ın Musa Orhan’a karşı “hakaret suçu”nu işlediğine hükmeden Banaz Asliye Ceza Mahkemesi, 87 gün karşılığı 1740 TL adli para cezası verilmesine hükmetti.

Oyuncu Farah Zeynep Abdullah hakkında, Batman’da intihar eden İpek Er’e cinsel saldırıda bulunduğu iddia edilen eski uzman çavuş Musa Orhan’a sosyal medyadan hakaret ettiği suçlamasıyla açılan davada 87 gün karşılığı 1740 TL adli para cezası verilmesine hükmedildi.

https://www.reportare.com/soz/haber/farah-zeynep-abdullah-hakkinda-musa-orhana-hakaretten-ikinci-ceza/

  • Gazeteci Ressam Zehra Doğan Hukuki Yanılgı Nedeniyle Hapsedilmiş

Yargıtay, “örgüt propagandası” suçlamasıyla aldığı ceza nedeniyle hapis yatan Doğan’ın başvurusunu karara bağladı. Mahkemenin delillerin değerlendirmesinde yanılgıya düştüğü, beraat yerine, hapis cezası verdiğini ifade etti.

Yargıtay 3. Ceza Dairesi, “örgüt propagandası” yaptığı suçlamasıyla 2017 ila 2019 yılları arasında iki yılı aşkın bir süre cezaevinde kalan Gazeteci-ressam Zehra Doğan’ın başvurusunu hükme bağladı.

BirGün gazetesinden Uğur Şahin’in haberine göre Doğan’a “örgüt propagandası”ndan verilen cezayı bozan Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin kararında, dikkat çeken ifadeler yer aldı. Beraat verilmesi gerekirken delillerin değerlendirilmesinde yanılgıya düşüldüğünü, bu yüzden de hapis cezası verildiğini kaydeden Yargıtay 3. Ceza Dairesi, “Hukuka aykırılık bulunmuştur” dedi.

EKONOMİK BASKILAR VE İŞ GÜVENCESİ

  • Sine-Sen’den Dizi Setinde İş Kazasında Yaralanan Kameraman İçin Açıklama

Yalı Çapkını dizisinde çalışan sinema emekçisi Fethi Savaş Altınpulluk, çekim bitiminde kaza geçirdi. Sine-Sen uzun ve ağır çalışma saatlerine dikkat çekti.

Sinema Emekçileri Sendikası (Sine-Sen), dizi setinde geçirdiği kaza soncu ağır yaralanan Yalı Çapkını dizisinde çalışanı Fethi Savaş Altınpulluk’a destek açıklaması yaptı.

Açıklamada “Çekimlerin bitiminin ardından motor çarpması sonucu ağır yaralanan Yalı Çapkını dizisi çalışanı focus puller Fethi Savaş Altınpulluk’un yanındayız” denildi.

Dizi setinde focus puller (netlik asistanı) olarak çalışan Fethi Savaş Altınpulluk’un 24 Şubat 2024 tarihinde dizi setinin kurulduğu alanda hızla giden bir motosikletlinin çarpması sonucu ağır yaralandığı belirtildi. Sendika iş kazasına dair yaptıkları araştırmada dizi çekiminin sabah 10.30’da başladığı, 22.50’de sonlandığı ve kazanın 23.00’te gerçekleştiğini öğrenildiği vurgulandı. Açıklamada uzun çalışma saatinin payına dikkat çekildi:

“Edindiğimiz bilgiye göre iş kazasının gerçekleşmesinde çarpan motorun süratli oluşunun yanı sıra uzun çalışma süresi ve yorucu bir çalışma temposunun işçide yarattığı dalgınlığın da payı büyüktür. Sendika olarak, sinema emekçisi Fethi Savaş Altınpulluk’un yanında olduğumuzu ve ağır çalışma koşullarına yönelik işverenin hukuksuz uygulamalarına karşı sürecin takipçisi olduğumuzu, iş güvenliği ve işçi sağlının temini için gerekli yasal süreçleri takip edeceğimizi kamuoyuna bildiririz.”

https://www.reportare.com/soz/haber/sine-senden-dizi-setinde-is-kazasinda-yaralanan-kameraman-icin-aciklama/

SANAT BİRLİKLERİNİN MÜCADELESİ

  • Müzik-Sen Müzisyenlerin Sosyal Güvenlik Hakkı İçin Yasa Önerisi Yaptı

Yürürlükte olan kanuni düzenlemelerin yetersizliği nedeniyle emekli olamayan müzik ve sahne sanatçıları için bir adım atıldı.

Sanatçılar 2011 yılına kadar sosyal sigorta sisteminden yararlanamıyordu. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu eklenen Ek Madde 10 ile sigorta sistemi içine girmelerinin yasal yolu açıldı.

Ek Madde 10’da sanatçıların yanı sıra yazar ve düşünürlerde kapsam altına alınmıştı.

Söz konusu madde şöyle: “Bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılan film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları, müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşıları içine alan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar, düşünür ve yazarlar bu kanun hükümlerine tabidirler.”

Kanuni düzenleme yapılmış olmasına karşın sanatçı, yazar ve düşünürlerin çalışma koşulları ve biçimleri, SGK’nın belirlediği emeklilik koşullarını yerine getirmelerini olanaksız kılıyor. Yasayla getirilen yaş, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı koşullarını yerine getirerek emeklilik haklarını elde etmeleri neredeyse imkansız.

Müzik ve Sahne Sanatçıları Sendikası (Müzik-Sen) bu sorunu çözmek için müzik ve sahne sanatçılarının sosyal güvenlik, geriye dönük borçlanma, ek hukuksal haklarının torba yasada görüşülmesi için Kültür Bakanlığına bir kanun tasarısı çalışması ilettiğini duyurdu.

https://www.reportare.com/soz/haber/muzik-sen-muzisyenlerin-sosyal-guvenlik-hakki-icin-yasa-onerisi-yapti/

  • Tiyatro Çalıştayında Tiyatroya Ait Müstakil Yasa Talep Edildi

İstanbul Şehir Tiyatroları düzenlediği “100 Yıllık Ayna” adlı çalıştayda 32 farklı başlık tartışıldı.

İstanbul Şehir Tiyatroları’nın düzenlediği “100 Yıllık Ayna” isimli çalıştay tamamlandı. İstanbul Şehir Tiyatroları’nın Cumhuriyet’in 100. yılında düzenlediği çalıştayda tiyatroyu geleceğe taşıyacak soru ve öneriler tartışıldı.

Dört gün süren çalışmalarda farklı tiyatro toplulukları ve paydaşlar bir araya geldi. “100 Yıllık Ayna” isimli tiyatro çalıştayı; İBB Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmeni Ayşegül İşsever ve şehir tiyatrolarında repertuara katkı sağlayan, atölyeler ve söyleşiler düzenleyen Çağdaş Gösteri Sanatları Merkezi’nden (ÇSM) Emre Koyuncuoğlu öncülüğünde, tiyatro sanatçıları ve teknik ekipten oluşan bir grubun çalışması sonucunda hayata geçirildi.

https://www.reportare.com/soz/haber/tiyatro-calistayinda-tiyatroya-ait-mustakil-yasa-talep-edildi/

  • Yayınevi Emekçileri Platformu’ndan Çağrı: Kiramızı Ödeyemiyoruz

“Sigortasızlığa, mobbinge, keyfi ücretlendirmelere karşı gelin Yayınevi Emekçileri Platformu’nda bir araya gelelim!”

Kasım 2023’te yayınevi emekçilerine birlik çağrısı yapan Yayınevi Emekçileri Platformu, yeni bir çağrı yaptı. Yayınevi emekçilerinin ekonomik zorluk içinde olduğuna yönelik çağrıda, bir araya gelme çağrısı yinelendi:

“Biz editörler kiramızı ödeyemiyoruz; #sendedurumnedir sevgili okur?

“Tüm yayınevi emekçilerine çağrımızdır: Sigortasızlığa, mobbinge, keyfi ücretlendirmelere karşı gelin Yayınevi Emekçileri Platformu’nda bir araya gelelim!”

https://www.reportare.com/soz/haber/yayinevi-emekcileri-platformundan-cagri-kiramizi-odeyemiyoruz/

SANAT SEKTÖRÜNDE KADINLARIN YAŞADIĞI ZORLUKLAR

  • Selen Gözgürel Dizi Setinde Yaşadığı Tacizi Anlattı

KRT TV’de katıldığı programda 2009’da yaşadığı ve o dönem basına yansımış olan tacizi tekrar anlattı ve dava açıp kazandığını, bu nedenle “sorunlu oyuncu” olarak yaftalandığını söyledi.

Oyuncu Selen Gözgürel, dizi ve film setlerinde sıklıkla yaşanan ve son yıllarda Me Too hareketinin başlamasına neden olan taciz sorununu bir kez daha gündeme getirdi. Selen Gözgürel 2009 yılında yaşadığı tacize karşı ses çıkarttığı için “problemli oyuncu” şeklinde yaftalandığını ve bir süre iş alamadığını söyledi.

KRT TV’de yayınlanan Ece Erken ve Işıl Donat’ın programına katılan Selen Görgüzel, “Hiç taciz edildin mi” sorusu üzerine 2009 yılında TRT’de yayınlanan “Zoraki Başkan” adlı dizinin çekimleri sonrasında hem yönetmen hem de dizinin bir oyuncusu tarafından taciz edildiğini söyledi.

Görgüzel soruya şöyle yanıt verdi:

“Çok ağır ve travmatik bir şey yaşadım. 2009 yılıydı, oynadığım bir dizide hem yönetmeniydi işin hem de bir oyuncusu tarafından. Çok korkunç bir şey. Fiziksel tacize uğradım. İsimlerini vermeyeceğim. Mahkemeye vermiştim, kazandım. Sonra o dizi durduruldu.”

“Bir süre iş alamadım”

Görgüzel yaşadığı tacize karşı ses çıkartmasının sonucunda, kadınlara uygulanan izolasyon ve cezalandırma mekanizmasının kendisine de işletildiğini söyledi:

“Sonra ben bir süre iş alamadım ve ‘problemli oyuncu’ sıfatı aldım. ‘O kız sorunludur’ dendi. O kız şundan dolayı sorumluydu: O kız, 10 yaşındaki kızını annesiyle bırakıp, Samsun’a gidip ekmek parası için mücadele ederken iki tane vahşi duygularla kadına meta gibi bakan iki adama onun bir et parçası olmadığını anlatma çabamdan dolayı sorunlu olarak addedildim.”

2009’da haber olmuştu

Görgüzel 2009 yılında TRT 1 ekranlarında yayınlanan “Zoraki Başkan” dizisinde Burcu rolünü oynuyordu. Diziden çıkarıldığının basına yansıması üzerine 11 Haziran 2009 tarihinde Hürriyet gazetesinden Demirhan Hararlı imzalı bir haberle taciz olayı ortaya çıkmıştı.

Haberde dava açacağını söyleyen Görgüzel taciz olayını şöyle aktarmıştı:

“Bir ay önce gittiğim Sinop’taki ‘Zoraki Başkan’ dizisinin yapımcısı, çekimden sonra alkol almaya başladı ve bana da içki içmem konusunda ısrar etti. Ben de istemediğimi söyleyip odama çıktım. Bunlar yetmiyormuş gibi kapıyı açmamı istedi. Tartıştık, bana çirkin hareketlerde bulundu ve tekrar odama telefon açıp dizide işimin bittiğini söyledi. Bunlar yetmiyormuş gibi aynı dizide oynadığım arkadaşım Ferdi Akarnur da taciz edip göğüslerimi elleyip dudaklarımı öpmeye çalıştı. Bulunduğu dizi setinde bu olaylara başta Emel Müftüoğlu ve diğer arkadaşlarım şahittir. Bana yaşattıkları böyle bir olayı hukuksal olarak arayacağım.”

https://www.reportare.com/soz/haber/selen-gozgurel-dizi-setinde-yasadigi-tacizi-anlatti/

TELİF HAKKI TARTIŞMALARI

  • Gülten Kaya, Ahmet Kaya Filminin Gösterime Girmemesi İçin Yasal İşlem Başlattı

Gülten Kaya “Ahmet’in Türküsü” filmine imza atan sanatçıları “çöküşteki kariyerlerini Ahmet Kaya ismi üzerinden yeniden kurmaya çalışan kurnaz tüccarlar” diyerek suçladı.

Ahmet Kaya’nın eşi Gülten Kaya Hayaloğlu, 1 Mart’ta vizyonlarda olacağı açıklanan “Ahmet’in Türküsü” filminin gösterime girmemesi için sosyal medya hesabı üzerinden yasal işlemleri başlattıklarını duyurdu. Filmi bir ticari proje olarak gördüklerini ve asla desteklemeyeceklerini belirtti.

https://www.reportare.com/soz/haber/gulten-kaya-ahmet-kaya-filminin-gosterime-girmemesi-icin-yasal-islem-baslatti/

  • Cem Karaca’nın Gözyaşları Vizyondan Kaldırıldı

Cem Karaca’nın eski eşi İlkim Karaca, Cem Karaca’nın hayatını anlatan “Cem Karaca’nın Gözyaşları” filminin gösterimden kaldırılması için mahkemenin belirlediği 3 milyon 500 bin TL’lik teminatı yatırdı.

Cem Karaca’nın eski eşi İlkim Karaca’nın, müzisyen Cem Karaca’nın hayatını anlatan “Cem Karaca’nın Gözyaşları” filminin gösterimden kaldırılması için mahkemenin belirlediği 3 milyon 500 bin TL’lik teminatı yatırması sonrası film vizyondan kaldırıldı.

Filmin vizyondan kaldırılma haberi, yapımcı şirket Aytaç Medya’dan yapılan açıklamayla duyuruldu.

https://www.reportare.com/soz/haber/cem-karacanin-gozyaslari-vizyondan-kaldirildi/

An English report is being prepared.

Sanat Özgürlüğünü İzleme Platformu projesi Özgürlük İçin Friedrich Naumann Vakfı Doğu ve Güneydoğu Avrupa Bölge Ofisi (Sofya) tarafından desteklenmektedir.

Platform for Monitoring Artistic Freedom project is supported by Friedrich Naumann Foundation for Freedom East and Southeast Europe Regional Office (Sofia).

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz